Maagzweren bij paarden is een onderwerp waarover de laatste jaren gelukkig meer en meer gesproken en geschreven wordt.
Nou ben ik geen dierenarts, maar ook ik als osteopaat kom regelmatig bij klanten met paarden met maagzweren.
Heeft mijn paard een maagzweer?
Het lastige van maagzweren is dat je ze zelf niet kunt zien. En, dat ook niet altijd aan de buitenkant van het paard zichtbaar is of hij maagzweren heeft.
Toch, vaak zal een paard met maagzweren wel ander gedrag vertonen. Mogelijk is hij gevoelig bij het borstelen in de regio van de singel, direct achter de schoft en misschien ook wel in het gebied van zijn lendenpartij. Misschien merk je protest tijdens het rijden, stopt, bokt of steigert hij “zomaar” of probeert hij in je voeten te bijten als je erop zit. Of je merkt gewoon in de omgang dat je paard koliekerig is, veel scheten laat en/of last heeft van diarree. Ook “opvallend veel gapen” is een mogelijke indicatie dat je paard last heeft van maagzweren.
Je kunt zelf een eerste onderzoek doen om te kijken of de kans groot is dat je paard maagzweren heeft. Dr. DePaolo geeft in de volgende video een doe-het-zelf-methode voor het palperen van acupunctuurpunten, die een indicatie zijn voor de aanwezigheid van pijnlijke maagzweren.
Wil je zeker weten of je paard één of meerdere maagzweren heeft, dan kan de dierenarts een gastroscopie uitvoeren. De maag dient daarvoor leeg te zijn. Het paard moet daarvoor een nacht vasten.
Anatomie van de maag
Het paard heeft één maag en herkauwt dus niet. De maaginhoud van een paard is relatief klein en kan ook nauwelijks uitrekken. Perfect passend bij de natuur van het paard, waarin hij als prooi- en daardoor ook vluchtdier gedurende lange tijd hard moet kunnen lopen. Een grote maag zou dan alleen maar in de weg zitten.
De maag van een paard licht net zoals bij ons aan de linkerkant, achter het middenrif.
De maag kan worden onderverdeeld in twee delen. In het bovenste gedeelte breken enzymen en bacteriën verteerbare koolhydraten af. In het onderste gedeelte is de inhoud behoorlijk zuur (pH 2-3). Hier begint de eiwitvertering door de inwerking van zoutzuur en pepsine.
De maagwand van het onderste gedeelte is goed beschermd tegen de zure inhoud. Het bovenste gedeelte is niet zo goed tegen dit zuur bestand.
Hoe een maagzweer ontstaat
Zit er te weinig voeding in de maag, dan kan het zuur uit het onderste gedeelte omhoog klotsen of omhoog worden gestuwd en zo de wand van het bovenste gedeelte aantasten. De wondjes die daardoor kunnen ontstaan vormen de maagzweren bij het paard.
Ondanks de goede bescherming van het onderste gedeelte kunnen zich toch ook daar maagzweren vormen.
In zo weinig als 5 dagen kan een paard een maagzweer ontwikkelen.
Mogelijke oorzaken van maagzweren bij paarden
Na het lezen van bovenstaande is het niet moeilijk te raden dat voeding en het aantal voerbeurten op een dag een belangrijke oorzaak zijn van het ontstaan van maagzweren. Maar, ook fysieke en emotionele stress zijn belangrijke triggers.
Voeding
De relatief kleine maag leidt er toe dat het paard voortdurend – zo’n 20 uur per dag – voedsel dient op te nemen. Na maximaal 6 uur heeft het opgenomen voedsel zijn weg door de maag afgelegd en komt het aan in de dunne darm. Om de constante voedselaanvoer te verwerken maakt de maag in een paard voortdurend maagzuur aan. Dat is anders dan bij mensen. Bij ons wordt maagzuur aangemaakt op het moment van voedselopname. Dit is ook direct dè reden dat onbeperkt toegang tot ruwvoer of veel voerbeurten op een dag, waarbij een beperkte hoeveelheid per voerbeurt wordt gegeven, voor het paard het beste is.
Naast voeding is speeksel belangrijk om de zure maaginhoud te neutraliseren. Speeksel bevat natriumbicarbonaat. Als een paard de hele dag kan eten, produceert hij zo’n 40 tot 60 liter speeksel. Heeft het paard niks te eten, wordt er ook geen speeksel geproduceerd.
Bij het eten van vezelrijke voeding, zoals hooi en stro, maakt het paard veel kauwbewegingen en maakt het dus ook relatief veel speeksel aan. Voer je brokken, dan is het verstandig niet te grote porties per keer te voeren. De afmeting van de brokjes zijn doorgaans klein en ze hoeven daardoor nauwelijks gekauwd te worden, waardoor het paard er weinig speeksel aan toevoegt.
Na een nacht of langere tijd zonder ruwvoer is het verstandig om eerst ruwvoer te voeren en een poosje daarna de brokken, niet andersom.
Heeft je paard last van maagzweren? Zorg dan dat je de suikers en granen uit zijn dieet verwijderd.
Verhuizen
Als kuddedieren zijn paarden afhankelijk van positieve en betrouwbare sociale interactie met andere paarden. Het College of Veterinary Medicine van Iowa State University volgde een groep gezonde paarden. De paarden werden verhuisd. Ze werden naar een nieuwe locatie gebracht en kregen nieuwe weidemaatjes. 7 van de 10 paarden ontwikkelden maagzweren in minder dan een week!
Sociale interactie
Veel paarden kunnen niet goed omgaan met situaties waarin ze niet de mogelijkheid hebben om regelmatig contact te maken met soortgenoten. Of het nou gaat om boxrust als gevolg van ziekte of een blessure, stalling op wedstrijden of de (ouderwetse) manier waarop sommige stallen zijn gebouwd. De emotionele stress – of misschien is het beter om te zeggen het “emotionele leed” – die afzondering veroorzaakt, kan leiden tot een verhoogde zuurproductie in de maag. Dit verhoogt het risico op schade aan het maagslijmvlies en de vorming van maagzweren.
Training
Training kan erg stressvol zijn, vooral voor jonge paarden die zadelmak gemaakt worden. De fysieke inspanning is uitputtend net als de mentale stress, die ontstaat doordat het paard probeert te begrijpen wat de nieuwe verwachtingen zijn, die aan hem worden gesteld.
Reizen
Het vervoeren over lange afstanden levert vaak behoorlijk stress op voor het paard. Voeg je hier nog een wedstrijd aan toe in een andere omgeving, èn misschien zelfs nog een verandering van voer, dan heb je de perfecte omstandigheden om maagzweren bij paarden te creëren.
Medicatie
Medicatie ter vermindering van pijn en ontstekingen aan het bewegingsapparaat zoals bute, verminderen de bloedtoevoer naar het maagdarmkanaal. Dit verstoort de zuurneutraliserende slijmproductie.
Ook antibiotica, die gebruikt wordt voor de behandeling van bacteriële infecties, heeft vaak een negatief effect op de spijsvertering. Ze verstoren de darmflora die zo belangrijk is voor een goede balans in het spijsverteringskanaal.
Effect van maagzweren bij paarden
Organen hebben een enorme invloed op de mobiliteit van het paard. Een orgaan dat ziek is, heeft grote invloed op de prestatie. Neem je een vermindering in de prestaties van je paard waar, dan kan het zeker zinvol zijn om dit verder te onderzoeken!
Heeft je paard een maagzweer gehad, dan heeft hij mogelijk voor de pijn daarvan gecompenseerd. In dat geval is het goed om je paard een behandeling te gunnen. Wil je een afspraak maken? Ik hoor je graag:
Tel. 06-20190913
Email: info@masjafick.nl