Waar begin je, als je uiteen wilt zetten hoe een paard in elkaar zit? Tja, met het voorbeen van het paard dus!
Voorbeen van het paard
In tegenstelling tot mensen hebben de meeste zoogdieren, inclusief al onze huisdieren geen sleutelbeen. Zij hebben dus geen benige verbinding tussen het voorbeen en het axiale skelet (het skelet zonder de benen). Het voorbeen van het paard is aan het lichaam bevestigd door middel van ligamenten en spieren. Of, om er op een andere manier naar te kijken, hangt het lichaam tussen de twee voorbenen in een slinger van ligamenten en spieren. Deze spieren hechten met name aan de scapula (schouderblad), hoewel de borstspieren ook hechten aan de humerus (bovenarm). (Individuele spieren worden verderop in aparte artikelen besproken.) Dit betekent dat het voorbeen van het paard geen “draaipunt” heeft ten opzichte van het lichaam.
Waarschuwing!
Voor de zekerheid, let op, verderop in dit artikel zijn een aantal sectiefoto’s opgenomen. Hoewel het alleen bot en spieren betreft, waarschuw ik toch even.
Scapula (schouderblad)
De laterale zijde van de scapula (de zijde die naar buiten is gericht – de laterale zijde is de zijde die zich verder van het centrum van het lichaam bevindt) heeft een prominente rand die erover loopt, die de “spina scapula” wordt genoemd. Er is een knobbel op ongeveer 1/3de van boven op de spina zichtbaar, die wordt aangeduid met “tuber spina scapula”. Beide zijn belangrijke aanhechtingspunten voor spieren. In feite dienen alle knobbels, bulten en ruwe oppervlaktes op botten voor de aanhechting van spieren.
De spina scapula loopt niet echt door het midden van de scapula. Het zit meer naar voren. En aangezien de scapula V-vormig is, loopt de spina niet in dezelfde hoek als de voorkant noch de achterkant van het schouderblad, hoewel hij veel dichter bij de voorkant ligt dan de achterkant. Hierboven is dus een linker scapula afgebeeld, voor het geval je dat nog niet ontdekt had.
Je kunt de spina doorgaans gemakkelijk op het paard voelen en zelfs vrij gemakkelijk zien, afhankelijk van spierdikte en hoeveelheid vet. Kun jij de voorkant van de scapula en de spina scapula op dit paard zien? (De voorste strook bruine tape is waar de eigenaren de achterkant van de scapula konden voelen)
Op sommige echt gespierde paarden (bijvoorbeeld goed getrainde volbloeden) bollen de spieren voor en achter de spina scapula op, zodat de spina als het ware in een dip zit. Andere paarden hebben zeer platte schouders, waardoor het moeilijk te zien is. En op sommige paarden met minimale spierontwikkeling kan de spina scapula uitsteken. Mensen kunnen het gemakkelijk verwarren met de voorkant van de scapula, maar als je het paard voelt, voel je het bot van de spina scapula heel gemakkelijk onder de huid. De voorrand van de scapula zelf is bedekt met spieren die erover en ervoor langs lopen. Dus terwijl je het verschil op het paard tussen de voorkant van de scapula en het lichaam gemakkelijk kunt voelen (en soms kunt zien), kun je daar geen bot voelen. Je voelt spieren.
Cartilago scapula en spierverbindingen
Je kunt zien dat de bovenkant van de scapula behoorlijk vlak is, maar het heeft echt een ruwe rand. Dit is het aanhechtingspunt van het “cartilago scapula” of te wel het scapulaire kraakbeen – een “kap” van kraakbeen op de bovenkant van het bot. Kraakbeen overleeft het preparatie proces van de botten niet, dus je ziet het nooit op foto’s van echte skeletten. Het is dan al lang vergaan.
Dit is hetzelfde bot als in de bovenstaande afbeeldingen tijdens het sectieproces. Je kunt zien hoe het kraakbeen rond de hele bovenrand van het bot loopt. Het is heel rond en soepel. Veel anatomische tekeningen tonen dat het kraakbeen veel groter is vergeleken met het bot, maar dit is de grootte die het in dit dier had. Er is veel variatie in anatomie!
Het schouderblad is redelijk vlak aan de mediale zijde – mediaal betekent dichter bij het centrum/midden, zo onthoud ik die term. Deze foto is van de linker scapula, alsof je van binnen in het paard naar buiten kijkt.
Deze foto is op dezelfde manier georiënteerd als die hierboven. De spieren, die aan de binnen/bovenkant hechten zijn de belangrijkste spieren die de “slinger” vormen die het lichaam van het paard ondersteunen en ophangen tussen de schouderbladen en voorbenen. Ze hechten zich zowel aan het bovenste derde deel van het bot als aan het scapulaire kraakbeen. De wit bedekte spieren eronder bewegen het schoudergewricht, maar hechten zich niet aan het lichaam.
Op deze foto zijn alle spieren verwijderd. De omgekeerde V waarnaar wordt verwezen door de instrumenten vormt een scheidslijn. Tussen en onder de instrumenten waren de spieren bevestigd die het been bewegen. Onder en boven de instrumenten bevinden zich de aanhechtingsplaatsen voor de spieren die het gewicht van de voorkant van het paard ondersteunen.
Dus, dit is een klein beetje informatie over hoe het voorbeen is vastgemaakt aan het lichaam. Maar, hoe beweegt het nu? …op naar het volgende artikel!
Voorkant schouderblad en spina scapula
Oh, en hier zijn nog een paar foto’s om te oefenen met het zien van de voorkant van het schouderblad en de spina scapula. Zodra je dit in de gaten hebt, herken je snel de foto’s waarop de scapula verkeerd over een paard heen is gelegd.
Hoe ging het? Kun je ze vinden?
Bovenstaande is gebaseerd op een artikel gepubliceerd door Rod & Denise Nikkel, Western Saddle Fit, Canada. Het originele artikel vind je hier. Meer informatie over Rod & Denise lees je hier.