Volgend op de belangrijkste bilspier, staat in dit artikel een zeer belangrijke spier van de rug van het paard centraal: de “Musculus Longissimus Dorsi”. De longissimus dorsi is een bewegingsspier die echt kan worden beïnvloed door een zadel. In het paard zijn er meerdere spieren die beginnen met “longissimus”; longissimus lumborum, longissimus thoracis, longissimus cervicis, longissimus atlantis en longissimus capitis die samen met de m. spinalis en m. semispinalis alles vormen wat vaak “de longissimus” wordt genoemd. De longissimus dorsi wordt gevormd door de lumborum, thoracis en cervicis en is de belangrijkste rugspier die van achter naar voren loopt, maar niet zoals je misschien denkt…
Het is moeilijk om een goede afbeelding te vinden van hoe de longissimus er precies uit ziet, omdat het een gecompliceerde spier is. In bovenstaande tekening maken alle nummers van 43 t/m 47 deel uit van het longissimus-spiercomplex. Hier lijken ze op lange spierbundels die van achteren naar voren lopen. De eerste tekening is echter nauwkeuriger, waarin is aangegeven dat de spier in werkelijkheid bestaat uit segmenten die maar een korte afstand overbruggen.
Waar begint de longissimus dorsi?
De segmenten van de longissimus lopen van achteren naar voren. Een aantal segmenten hebben hun oorsprong aan de voorkant en de onderkant van de voorkant van het bekken.
Veel andere segmenten zijn afkomstig van de processus spinosi van de eerste drie sacrale en alle lumbale en thoracale wervels. (Klik hier voor uitleg over de verschillende delen van de wervelkolom van een paard.)
Deze segmenten kunnen op verschillende plaatsen eindigen: op de processus transversi van de lenden-, borst- en laatste vier halswervels, …
…op de lumbale processus articularis, …
…op de laterale (buiten) oppervlaktes van de ribben – behalve de eerste rib – en op de processus spinosi van de laatste vier cervicale wervels. (Klik hier voor meer informatie over de verschillende processus.)
Hoe ziet de longissimus dorsi eruit?
Wel, dat hangt er vanaf waar je op de rug kijkt. Hieronder zijn enkele dwarsdoorsnedes opgenomen. (Let op, deze tekeningen hebben niet allemaal dezelfde schaal.)
Op L4, of net voor het punt van de heup, is de longissimus een L-vormige spier (#2 op de tekening hierboven) met de m. gluteus medius (#1) er bovenop. Samen vormen ze de grote spiermassa die de lenden in dit gebied bedekt.
We bewegen ons naar voren naar L2, we komen nu voor de gluteus medius, en de longissimus dorsi (#1 op deze tekening) is een grote driehoekige spier die op de grote lumbale processus transversi ligt en zich tamelijk dicht onder de huid bevindt.
Nog drie wervels naar voren (T17) en de longissimus dorsi (#2) ligt nu op de bovenzijde van de ribben (#3) in plaats van op grote processus transversi. Bij een correct passend zadel, zal de achterkant van het zadel hier bovenop liggen.
Bij T14, onder het midden van het zadel, ligt de longissimus dorsi nog steeds vrij dicht onder de huid, hoewel de thoracolumbale fascia, waar de m. latissimus dorsi zijn oorsprong heeft, eroverheen ligt. En de schouderspieren hem spoedig zullen bedekken.
Dit is een doorsnede op het niveau van T6. De longissimus dorsi wordt hier gecompliceerd, opsplitsend in een paar stukjes – #11, #8 en #6 op deze tekening. De achterkant van het kraakbeen van het schouderblad (#10) is nu zichtbaar en de longissimus dorsi loopt langs de wervelkolom onder het schouderblad en alle spieren die daarmee verbonden zijn. Hij wordt hier dus aardig goed bedekt door de schouderspieren. Dit is zo ver naar voren, of iets eerder, als waar de boom van het zadel zou moeten liggen.
Dus terwijl de longissimus dorsi voor een groot deel niet direct onder de huid ligt, dat deel dat direct onder de oppervlakte ligt, maakt een groot deel uit van het zachte weefsel dat het zadel draagt.
Als je kijkt naar het profiel over het midden van de rug en de lendenen, dan maakt de vorm van de longissimus dorsi het verschil tussen een A-vormige rug en een ronder paard. Dus dit is de spier die kan worden beschadigd, en kan afnemen in volume, door te veel druk gedurende lange perioden.
Hoewel de longissimus dorsi de belangrijkste beweger van de wervelkolom is, zijn er ook andere spieren die belangrijk zijn wanneer we het hebben over beweging van de wervelkolom. Deze zijn onderwerp van gesprek in het volgende artikel.
Bovenstaande is gebaseerd op een artikel gepubliceerd door Rod & Denise Nikkel, Western Saddle Fit, Canada. Het originele artikel vind je hier. Voor meer informatie over Rod & Denise kun je hier verder lezen.